Onze missie begint midden in het stadje Delden, bij de Oude Blasius, een kerk waarvan de eerste steen gelegd werd in het jaar 1464. ‘M CCCC en LXIII un eyn’ is de inscriptie boven de zijdeur van de kerk.
Hemelsbreed zijn we nog geen tien kilometer verwijderd van het Paradijs, een landgoed en woonwijk in Almelo.
Voor ons vertrek lopen we even de kerk binnen om de fresco’s van het rond 1500 beschilderde gewelf te bewonderen. Daar valt het oordeel tussen hemel of hel.
Wij gaan echter op zoek naar de weg naar het Paradijs. Via het kerkplein komen we uit op de Markt. Met de fiets aan de hand! De rustieke bestrating en het Duivelsrooster nodigen daartoe uit.
We volgen de Markstraat naar het Noorden, recht op landgoed Twickel en de watertoren af. Daar stuiten we op de eerste blokkade.
Barriére 1 is een begin jaren zeventig aangelegde verdiepte rondweg, de N346. Deze weg is zo ruim opgezet omdat men toen nog vreesde dat de aanleg van de A1 op zich zou laten wachten.
Intussen heeft de stichting Twickel de wens geuit om landgoed en watertoren weer meer bij Delden te betrekken door de weg te versmallen en op deze plek een fiets en voetgangersbrug aan te leggen. Dat zou voor onze tocht één barrière kunnen slechten.
Vandaag lopen we hier nog vast en slaan daarom rechtsaf. Via een smal met keitjes geplaveid weggetje bereiken we de fietstunnel van het Rentmeesterslaantje.
Dit tunneltje brengt ons bij de Twickelerlaan. We slaan linksaf en rijden langs Kasteel Twickel.
De Twickelerlaan is van oudsher de verbinding tussen Twickel en Almelo. Voor het kasteel is deze laan autoluw. Na de kruising met de Bornsestraat krijgen we met meer verkeer te maken, onder andere bezoekers van het landgoed Twickel, de kwekerij achter de oude tuinmuur en de museumboerderij Wendezoele.
We fietsen nu iets omhoog, de Deldeneresch op en vervolgens door het bos tot we op de Twickelervaart stuiten.
Barriére 2 is is een in 1771 gegraven smal kanaal, destijds bestemd voor scheepvaartverkeer van de Carelshaven naar de Regge. Over de Twickelervaart werd met Enterse Zompen hout vervoert. Vanaf de begintijd ligt hier de ‘Almelose brug’, dus deze barrière is goed te overbruggen.
De verharde weg maakt een bocht naar rechts, maar wij volgen de oude route over de Schievenweg, een zandweg met fietspad. Aan het einde, op een zessprong, waarschuwt een bord dat de Schievenweg richting Almelo dood loopt.
Als we wel door fietsen blijkt het goed toeven in de dood, hier ligt een prachtig stukje van Twickel, langs een groot heideveld, waar we tussen de bomen door net iets van kunnen zien.
Aan het einde zien we wat er wel dood is. Tussen de bomen door zie je auto’s voorbij schieten.
De oude weg met rijwielpad van de kaart van 1955 is niet meer. Hier is een paradijslijk stukje Twente verdwenen.
Barrière 3 is het grootste obstakel op onze route. We zijn gestuit op knooppunt Azelo, aangelegd tussen 1974 en 1978. Hier komen de A1 en A35 bij elkaar.
Om deze barrière van snelwegen te nemen fietsen we terug naar de zessprong. Na twee keer linksaf slaan steken we bij de Kuipersweg de nu gecombineerde A35 en A1 over om bij de Bornebroeksestraat weer linksaf te slaan.
Verderop nemen we nog even een kijkje bij de Borgsweg. Ze heet de Schievensweg aan de Almelose kant momenteel. Het bordje Twickel bij de slagboom bewijst dat de snelwegen het landgoed Twickel doorkruist hebben.
De weg tegenover de Borgsweg is een deel van het oude traject tussen Twickel en Almelo waar we nog wel kunnen fietsen. Tusveld heet het hier, zowel de weg als de buurtschap. De weg kronkelt hier tussen een aantal boerderijen door. De gemeente Borne durfde dit voorjaar (2012) de wens te uiten er een randweg om Borne heen van te maken!
Bij de splitsing rijden we verder over Tusveld, de oude route dus, al zou momenteel de route via de Grote Bavenkelsweg korter zijn. We komen bij de Doorbraak,
Barrière 4 is een kunstmatig riviertje in aanleg. De Doorbraak zal vanaf 2015 onder Almelo langs stromen en is zowel regulering van het water als ecologische verbinding. Net als bij de Twickelvaart is hier al bij aanleg rekening gehouden met verkeer richting Almelo dus we fietsen er vlot over heen.
Door het Nijreesbos komen we bij de meest recente barrière van dit verhaal.
Barrière 5: In de Oude Deldenseweg lag sinds de openstelling van de spoorlijn Almelo-Salzbergen in 1865 een overweg. In 2009 heeft Prorail deze afgesloten. Er zit een combideal achter. Almelo heeft miljoenen euro’s gekregen om het verdiepte spoor en de fietstunnel onder het spoor bij de eilandbrug aan te leggen. Voor de scholieren elders in Almelo een voordeel, maar voor fietsers in het zuiden een verbroken verbinding.
Nog geen 400 meter verderop ligt te volgende blokkade
Barrière 6 Een groot obstakel in Almelo Zuid is de Nijreessingel. Deze rondweg, waar alleen auto’s mogen komen, is geopend in 2006 en betekende toen al een vergroting van de afstand tussen Almelo en het Nijreesbos. Een paar jaar later is daar de afsluiting van de overweg nog bijgekomen.
Wie Almelo wil bezoeken moet hier linksaf slaan, de Verlengde Deldensestraat op. Deze weg doet zijn naam alle eer aan. Pas 500 meter verder biedt deze de mogelijkheid om het spoor te kruisen samen met de Nijreessingel. De weg leidt ons eerst via de benodige bochten en hellingen de singel over, vervolgens onder het spoor door en tenslotte nogmaals over de singel heen, een kronkelweg van 800 meter met de nodige hellingen alleen om het spoor over te komen. Na nog eens 500 meter terug aan de andere kant van het spoor kunnen we de Deldensestraat weer oppakken.
Hier is tussen spoor en Nijreessingel een soort eilandje ontstaan. De boer aan het spoor moet bijna twee kilometer omrijden naar zijn weiland, maar ook kinderen van een scoutingroep krijgen met boven beschreven omweg te maken als ze naar het bos willen.
We fietsen weliswaar weer op de Deldensestraat maar deze wordt na 350 meter nogmaals onderbroken. We zullen voor de derde keer de Nijreessingel moeten kruisen. Voor die tijd nemen we nog even de volgende Barrière.
Barrière 7 is de Weezenbeek. Die zijn we al over voor we hem opmerken. Via een ommetje rechts duiken fietsers samen met deze beek onder de Nijreessingel door.
Na een halve kilometer slaan we rechtsaf en fietsen weer op de Deldensestraat. Links zien we nog de oude brug over de Weezenbeek liggen. Nooit een probleem geweest die beek.
Barrière 8 is de van Rechteren Limpurgsingel, van 1960 ongeveer. Oversteken naar de Paradijsweg die aan de overkant wenkt is hier zo aantrekkelijk dat er in 2010 hogere hekken neergezet zijn.
Via een ommetje over de Berkelstraat en wachten voor het verkeerslicht komen we dan toch bij de Paradijsweg. De weg naar het Paradijs is blijkbaar niet bestemd voor automobilisten. Zo te zien kunnen ze auto en caravan hier achter laten. Dat is veelbelovend.
Daar is het dan eindelijk het Paradijs.
Maar helaas, de hekken blijven voor ons gesloten.
Fietsen van Delden naar Almelo zoals het een halve eeuw geleden nog kon heeft voor natuurliefhebbers van nu een paradijselijk tintje. Er is op dit traject heel veel veranderd en onderbroken. Opmerkelijk is dat waterbarrières op deze route nauwelijks een belemmering vormen, maar eerder bijdragen aan een positieve beleving. Autovoorzieningen vormen de bron van omrijden, lawaai en verdwijnen van natuur. Ondanks alles blijft het een mooi gebied om doorheen te fietsen. Alle reden om nieuwe plannen kritisch te bekijken.
Maartje de Zeeuw, sep 2012